2
  -2023
  
 
(     )
:    :75
:    ,             
           .
-
1.(a)           ?  

()       ?
2. (a)              
          
()     : ,   , 
-
3. (a) MS-Word  -        ? -   
     
() -         :
(i)  
(ii) .
2
4. -         :
(i) 
(ii)  
(iii)   
(iv)   .
-
5. MS-PowerPoint      ? MS-PowerPoint    ?
-            
6. -      :
(i) 
(ii)  .
-
7. -      :
(a)   
(b)  
() - 
()    
8.(a) -       ( )     
(b) -       
2
  -2023
  
 
(     )
:    :75
:    ,             
           .
-
1.(a)         ?  

: 󷇴󷇵󷇶󷇷󷇸󷇹 :   ?
                
   ,    ,     ,     
                 
         ?
        ,         
     ,             
  ,       
󹳴󹳵󹳶󹳷 :
       ()   ,     (
   )       ,     , 
   ()  
2
󼨻󼨼     
    ,             
    ""          :
1.  
2.    ()
3. / 
4.  
5. 
        
󷃆󷃊  :    
                 
            , , ,  
      
󹳴󹳵󹳶󹳷 :
              
   ,        
󼨐󼨑󼨒 :
            ( )
󷃆󷃋    ():   
               
           :
()     ()
, ,        
   ( ,  , )      
()   ()
          ,   
      
2
      ,    ,   ALU    
    
󹳴󹳵󹳶󹳷   :
       ()  ()  ,  () 
 ,   ()     ( ) 
󷃆󷃌 / :   
  ,            
    :
()   ( ):
(  ):        
ROM (- ): .       .
()    ( ):
  , , ,    
      
󹳴󹳵󹳶󹳷 :
         ,     ( 
)   
󷃆󷃍  :  
     ,          
          -    
  :
  -,      .
      
-    .
󹳴󹳵󹳶󹳷 :
         ""  ,     
   -   
2
󷃏󷃎 :  
              
              :
()  :
 (, ,    )     
()   :
        (,  , , )
󹳴󹳵󹳶󹳷   ,  
      
󷗭󷗨󷗩󷗪󷗫󷗬 
    ,             
      ,     ,     ,
    ,     
                  
   , ,       
         ,   ,      -  ,
                 

()       ?
:    -   
    -           
,            ?    
 !         ( )     ()
               

            ,      ,
,       ,         
  
2
           :
1.  
2. - 
 -     
󷇴󷇵󷇶󷇷󷇸󷇹 1.  
                 
     
󹻂 a.   
            
        (  9  24)     
     
      
    ,    
          -    
,    
:
 
-     
:

  
    
2
󹻂 b.  
           (  )  ,
       
            
       ,          
:
   
:
   
     
    
󹻂 .  
       ,          
 
           
:
2
 
:

  
   
󷇴󷇵󷇶󷇷󷇸󷇹 2. - 
       ,  ,       
         ,    
󹻂 .  
      
            
         
:
  
       
:
     
     
   
2
󹻂 b.  
         
      ,   ( )     
      
      
:

    
     
:
  
     
   
2
󹻂 .  
           
  ,     
 ,   ,          
:
      
   
:
    
     
   
󹻂 .  
     ,           ... 
  
     ,       
:
   
 -
2
:
    
    ,  
   
󺂑󺂒󺂓󺂔󺂕󺂖󺂗󺂘     :
󹻂 3 :
   ,  ,     3D     
, ,            
            
󹻂  :
            
        
      
󷃆󼽢 
          ,    -  
      , ,   3D    
      
2
       :
  
 




 
     





    





  

 


    



 
 

   
 ()

 
  



3 
 
 

 
 
2. (a)              
          
: 󼨐󼨑󼨒      -    
             (   
-    ),            (
    )  ,       
          
          
󷃆󼽢   ( )
󹳴󹳵󹳶󹳷 :
            (  )
                
     
󼩣󼩤󼩥󼩦󼩧󼩨󼩩 :
2
RAM (  )
ROM (- )

󼿝󼿞󼿟  :
1.        RAM    
2.  :           
3. :         
4.  :             
󹰤󹰥󹰦󹰧󹰨 :
     ,      RAM       CPU 
     RAM  ,       
󷃆󼽢    ( )
󹳴󹳵󹳶󹳷 :
                  
                 

󼩣󼩤󼩥󼩦󼩧󼩨󼩩 :
   (HDD)
  (SSD)
/
 (USB  )
 
󼿝󼿞󼿟  :
1. -:         
2.    :    .
3.  :    (   )    
4.  :      
2
󹰤󹰥󹰦󹰧󹰨 :
            , ,  
           ,     RAM 
  
󹳨󹳤󹳩󹳪󹳫  :    

 

- (   )

  
CPU 

     

  (   )

 

     

🖴     :   (USB  )
              -   
  
󹳴󹳵󹳶󹳷    ?
  , , USB-        
            USB     
          -       
        !
󹺊      :
1. :         
2
2.  :       
3.   :      -      
  
4. :         
5. :    ,      
6.  : ,  ,       
󹲴󹲵  :
                
     ,    :
1.               
(  4KB)       (  128KB   ) 
 
2.  : FAT32  exFAT          
    ,     ,    

3.         ,     ,  
      ,    
4.   :   -       , 
              
       
󹳣󹳤󹳥   :
       :
4  ( )
16   64  (  )
128 GB   (      )
󼨽󼨾󼨿󼩁󼩀   :
     
2
       
   
     
󷕘󷕙󷕚 :
  ,           
        ,     
               
          
,        , ,       
    -        
                
 
()     : ,   , 
:    
               
                
    ,       ,
             ,  MICR, 
           
1.  (  )
                 
     ?            
           MICR  
MICR             
               
2
     :
MICR            ,     
    MICR     ,         
                
    ,         
:
 :          
   
:         ,      
 
:             
 :
 
 
  
2.   
                 
               ?  
    
                 
,             ""  
   ,          
    :
1.  : ,       
2.  :            
 
3.   : ,        
   
2
     :
                
           ,      
,              
:
:         
:      
:        
:
    
    
     
3. 
 ,              
                
                
  :
1.           ,     

2.  :              
3. - :       -   
4. :     ,      
  
     :
              
     ,       OCR ( 
)            ,    
2
:
:   -    
:           
 
 :            
 
:
    
  
   

   ,       MICR,     
               
   ,             
,       ,         
                
 
        ,     , ,   
           
-
3. (a) MS-Word  -        ? -   
     
: 
            100 -    
       ,        - 
     100   ,         ?  !
      
2
  MS Word               
        ,  ,         
        -      !
   ?
,             
            :



   ,       ,   ( ,
,  , )             
   
      
          :
1.     
     -           
   
2.     
             ,  
      ,       
3.    
         ,     

4.     
                 -  ,
,    
5.       
 , ,            
2
6.  
    -    
   
        :
1.  -        
2.  -   ,       
        
 MS Word        --     
   :
 1:    
    ,            
              
 :
 



 


123,  

110001


45,  

400001
             
 2: MS Word     
                
      ( ) 
  :
 << >>,
              
: <<>>, <<>>, << >>
2
!
<<>>      ;          
 3:    
      ""         :
   
        : , -, , 
 4:    
       ( )      :
    
    …” 
 Excel     
     
              
 5:   
               :
     
   :  ,  , , 
    :
 «First_Name»,
         ...
              .
 6:    
  " "             
    
2
 7:     
       :
       
    :
o     (       )
o    (    )
o    (  )
!               -
    

         ,        
            ,     
          ,        ,
              
() -         :
(i)  
(ii) .
:       :    
            -
      ,        
              
            
    
             
2
(i)  
     ?
                  
                 
      -        ,     ,
         
  -          ,     
    
  :
       :
1.      
2.    
3.               
       
        ,         
      ,   ,          
   ?
                  
  :
  ,
  ,
     .
   :
           :
1.  :
  -       
  ,         
                

2
2.   :
   ,     
             
   ( )  
3.      :
         ,       
   
            
4.         :
               

                  

5.     :
          ( ,  , ,   )
      -   
6.   :
            
           ,       , 
    
     ?
  -   
         .
     
             
(ii) 
2
     ?
  -           
           - , ,  
         
    " "        , 
  ,        
  :
            :
  CV 
 
 



  
    :
     :
1.   .
2. ” >   
3.         (  , “”)
4.          
5.       
     :
1.   :
             
    
2
2.  :
       ,       , 
   -   
3. :
      , ,      

4.    :
  "    "  "  "      , 
          
   ,  :
     -    " "  
 
     CV        

              
              
:
   ,   MS Word        , 
              
,              
    ,      ,     
                
    ,            
    !
2
4. -         :
(i) 
(ii)  
(iii)   
(iv)   .
:       :
             MS Word
                
            ,     , -
   ,                
       ?
,            - ,  ,
  ,    
      -   -         
       ,       
(i)  
   ?
                 
             ,
 ,     
   :
""   ( -     " ")
    
 ,  ,    ,     
   
     
   :
1. :
o         
o  , ,       
2
o   ,        1  
 
2. :
o   ()   ()      
o          ;   
        
3.   :
o     A4  ,    ,     
o          
4.  (    ):
o    ,          
o    /    - / 
    :
                ,
  ,    ,      
   
(ii)  
   ?
      ,           
               
         
    :
   
    
                 
  
          -    
    :
2
1.  :
o           (  , "teh"
"the"   ).
2.  :
o    -         
 
3.   :
o           ( ,  ) 

4.  :
o - ,  ,       
    :
        !       
          
(iii)   
    ?
              
 ,           ,        
     
    :
    
  , “   
  ,   ,   , ,      
-   :” > “  
 :
1.     :
o   ,          
2
2.   :
o           
3.   :
o     -,      

4.  :
o              
   
    :
              -  
           ,    
 
(iv)   
    ?
     
        ,
  ,      
    :
    .
   
          /    

         
 :
1.   :
o -    
o   - , -     
2.  :
o   , ,           
2
3.   :
o           
o      
4.     :
o        
5. / :
o /           
      
    :
      50          
 ,              
            

            
   ,           
,  ,   ,   
       
 ,     ,          
 
    :
  (, ,  )  
      
       
      -    
2
-
5. MS-PowerPoint      ? MS-PowerPoint    ? MS-
PowerPoint            
: 󷇴󷇵󷇶󷇷󷇸󷇹 :    
               
                
   , , ,          
 ?   (MS PowerPoint)       !
         
      , ,     -
             ,   

󷃆󼽢        ?
             
        :
1.     
              
    ,       
2.  
   , ,          
 
3.    
 ,          
 
4.    
    ,        
   
5.    
  ,            !
 ,              
       
2
󼨻󼨼    
MS PowerPoint      ,         
                 
1. 
           (  
 ) 
2.  
 -               , ,
     
3. 
              ,  
 
4. 
            , 
     
5.   
               
     
6. 
                
 
7. 
         ,        

8.   
               
  (,  , )
9.  
         (      
)
10.  
    (, , , )     

2
󹲹󹲺󹲻󹲼󹵉󹵊󹵋󹵌󹵍 MS PowerPoint     
        , -     
--    :
 1:  
    
           
 2:   
''   .
               
 3:  
     ''   ' '   
    ( ,  ,  ,
) 
 4:  
:            

/:, ,        ' '   
  :         
 5:     
:     ( , , )     '' 
 
: ''  ,      (  ,  ,
)
2
 6:      ()
,              
 7:     
      ,      ' '
  
 8:   
      ' >    '  
  .pptx              
 9:  
         F5 
               
󷗭󷗨󷗩󷗪󷗫󷗬 
             
 , ,             
   ,    ,        
           
6. -      :
(i) 
(ii)  .
:     :    
            
  , ,         
                
2
      ,        
    
      ,         
,     ,          
    
(i)    
             ,    -
    :  ,            
      
 ,        ,      
  ,  ,           "" 
    
        ,       
 :
1.  
                 
     
,         
   ,            , 
    
: ,  ,          
2.   
       ( )         
                 
             
:            
3.  
        ,         
     
          
:          ,   
 
2
4.   
          ,    
               

:,         
5.   (   )
  ,               
                 
   
:,           

(ii)     
            ,     
              -  
     
   ?
           F5    
   ,      -  ,   ,  ,
      
     :
1.   
       :
F5       
Shift + F5       
         
                   
2.  
         :
         (← →)   
2
   ,   , /       -
 
       ,    
3.   
         :
:     (  ,  , )
:   (  ,    , )
       
4.  
        (       ) 
   ,               
 
5.  
         ,     :
 
 
/
  
      ,         
      
6.    
    :
Esc   
-    
            
2

MS PowerPoint     ,          
      ,       
     ,            
      :
     ,       
           
             
 ,  ,           
     
-
7. -      :
(a)   
(b)  
() - 
()    
:      MS Excel    
              
        , ,      
               
,    ,   ,        
            
            :
(a)     
  ?
      ,            
          , , ,   
    10,000             
2
                 
  ,           " "  
 :    

               ,
,      ,           
   
        ,     ,  
   ,               
 :
 = ""
 = ""
      -           
    :
1.    .
2. Get Data  From Table/Range   
3.      :
o   
o   
o   
4.                    

   :
 
         .
        .
  SQL       
2
(b)    
   ?
              
  (           )  , 
      
:
      .
  .
             .
 :   
                 
 , , ,       
   :
   80            
       
    “S”    
   ,    (      )  ,  
 ,       
     :
1.        
2.     ( ,       ).
3.  >    .
4.   :
o    .
o      .
o                 .
5.    
   :
AND  OR        
2
   .
          
           
(c)   - 
-   ?
-              
             :
    10%  ?”
    500   ?”
  ₹20        ?”
              
               
-     :
1.  
2.   
3.  
1.  
:  , ,           -
  :  ,         - , 
   
 -    ,       
     :
  (, , , )   .
    
   -  
2
:
 > -  >     .
   ,       .
     ,        
2.   
:        ₹500      ₹50,000
       ?
  :
 =  × ₹500
             
     :
       .
        
:
 > -  >    
 :  .
: ₹50,000
 :   
   
          
3.  
:                
         
         ,        
     
     :
           
2
:
       .
     
 > -  >     .
  /     .
-   :
    
     
       
 ,       
(d)       
    ?
                     
   -     - ,      
    
:   
                 
  : , , ...  
,   ,    :
   
 

    -   ,        
  :
    A2 ,    :=!B2 + !B2 + !B2 ...   
,       ,        
2
     :
1.     :
    .
=  ,             

:
=Sheet2!A5  2   A5    
2.    :
  .
=  ,     ,      
     :=[Sales2024.xlsx]Jan!$B$3
     :
     .
         .
       
      .
 :     
                
:
5          
      " "       
                  
 ,      -    
              
   
2
  :
  
   
     
         

        -     ( , 
, - ,     )        
      ,   :
       
       
     
        
8.(a) -       ( )     
: 1. SUM  (   )
   : SUM             
             
:
=SUM(1, 2, ...)

=SUM(A1:A5)  A1  A5       
:
      5    :
: 85
: 78
: 90
2
: 88
: 95
   A1  A5       ,  :
=(A1:A5)
   :            
    SUM     ,     
 
2.   (   )
   : AVERAGE       ()   
:
=(1, 2, ...)

=(B1:B5)
:
 (A1  A5)     ,     :
=(A1:A5)
      
   :         AVERAGE   
      ,         
3. IF  ( /   )
   : IF           ,     
-  
:
=IF(, value_if_true, value_if_false)
:
                40 ,  
  A1 
 :
=IF(A1>=40, "", "")
 A1   50 ,   ""    30 ,   "" 
2
            :
     ,  
         
4. CONCATENATE / TEXTJOIN  (   )
   :             
:     , CONCATENATE    TEXTJOIN  &   
 
&     :
=A1  " "  B1
:
 :
 A1    : “
 B1    : “
        ,  :
=A1  " "  B1
 : “ 
   :         ,  , 
“Emp001Rahul”      
 

    

 



 
=(A1:A5)


   
=(B1:B5)


 
=IF(A1>=40, “”,
”)
2

    

 

  /
&

   

=A1  " "  B1

               
            , SUM, AVERAGE, IF,  TEXTJOIN
         ,     
 
                
   ,          
(b) -       
: 󹳴󹳵󹳶󹳷  1:   
               
              
       
        
󹳴󹳵󹳶󹳷  2:    
     ,           
         
        :



1000

1200
2



1500

1300
 A:   ( , , )
 : ( , , , )
       ,         
󹳴󹳵󹳶󹳷  3:    
                  
        
:    A1  B5   
  (  )     
󹳴󹳵󹳶󹳷     
       :
  ( )       
          
󹳴󹳵󹳶󹳷  5:    
                 
  
  :
 
  
 - 
      
 
    
 
   
2
 
  
 
   
 
     
 :
      ,       
  -  (,  ,  , )
󹳴󹳵󹳶󹳷  6:       
         :
           
       
         -   
󹳴󹳵󹳶󹳷  7:     
,        
 :     "  "  
 :            ( 
, X-   "", Y-   " ")
:             
 
:             -
 
 : /  -   "  "   
  
󹳴󹳵󹳶󹳷  8:        
   .
        
2
            
󹳴󹳵󹳶󹳷  9:   
     :
 >       
    (   )
“Sales_Report_Graph”    .
󹳴󹳵󹳶󹳷  :        
     ,       :
 : ,      
:,       
              
󷃆󼽢 
          --      
            , 
,             
  ,       
 :
     
       ,      ,       ,
             
"              
     ,     "